1974an, hegaztizain talde batek beren produktuetarako ontziak inportatzeari uztea erabaki zuen, eta beraiek ekoizteari ekin zioten. Horrela jaio zen Sodesa, Villabonako (Gipuzkoa) enpresa. Arrautzetarako ontziak fabrikatzetik ontzien sektorean erreferente izatera igaro da ekonomia zirkularraren eta birziklatzearen aldeko apustu integralari esker. Apustu hori bere lehengaian zein produkzio-prozesuan islatzen da.
Gipuzkoako enpresak ia 50 urte daramatza plastikoarekin lanean. Hori klima-aldaketarekin lotura estua duen materiala da, eta birformulatzera behartuta dagoen sektore baten parte da. “Saihestu ezin dugun errealitate bat da ontzietarako materialak ekoizteko prozesu asko klima-aldaketak dakarren erronka handiaren erantzuleak direla. Horien ekoizpenak, lehengaien kontsumoak, garraioak eta abarrek material horietako askok karbono-aztarna handia izan dezaten laguntzen dute”, Roberto Mendizabal Sodesako zuzendari nagusiak dioenez.
Egoera horren aurrean, 2012an Villabonako enpresak bere ekoizpen ereduari 360º-ko bira ematea erabaki zuen, hala gogoratzen du Mendizabalek: “Ikerketa handiko urteak izan ziren ekoizpen prozesu berriak bultzatzeko. Horrela, Polietilenozko Tereftalatoa (PET) erabiltzen hastea izan zen gure helburua, bai lehengai birjinarekin bai birziklatuarekin. Material gardena, arina, segurua eta hautsezina da, eta, are garrantzitsuagoa dena, birziklatzen errazenetako bat”. 2016an, enpresak material horrekin ekin zion fabrikazioari, eta horrek “enpresa berritzaile eta jasangarrienetako bat bihurtu gaitu sektorearen barruan”.
Gaur egun, Sodesan erabilitako 1.000 kilotik 850 kilo beste ontzi batzuetatik birziklatutako PETak dira. Zuzendari nagusiak dioenez, “ekonomia zirkularra errealitate bat da, eta bertan geratzeko etorri da. SODESA ontzi bat beste ontzi baten bizi-zikloaren parte da jada, eta, era berean, kontsumitu eta birziklatu ondoren, lehengai bihurtuko da prozesua berriro hasteko. Horrela, baliabideen fluxu ekologikoak sortzen laguntzen dugu, lehengai birjinaren sarrera minimizatuz eta hondakinen ekoizpena murriztuz”, zehaztu du.
Prozesu iraunkorra
PETaren onura handienetako bat da haren ezaugarriek ekoizpen-prozesu jasangarriagoa gauzatzea ahalbidetzen dutela, beste material batzuekin alderatuta. Mendizabalek adierazi duenez, “ontzi mota bera egiteko hiru aldiz lehengai gutxiago erabiltzen dugu”. Gauza bera gertatzen da energia-gastuarekin; izan ere, “material horren eraldaketak askoz energia-gastu txikiagoa eskatzen du, eta, ondorioz, emisio gutxiago. Gainera, ez da beharrezkoa ura erabiltzea, hala eskatzen duten beste material batzuk ez bezala”, gehitu du. Era berean, Villabonako enpresaren CO2 aztarnak murrizten jarraitzen du; izan ere, PET lehengai gisa erabiltzeak ontziak beste material batekin garatutakoak baino arinagoak izatea eragiten du, ibilbide bakoitzean kantitate handiagoak garraiatuz.
Sodesan etengabe ari dira ikertzen, bai baliabideak aprobetxatzeko, bai etorkizunean erabat konpostagarriak eta biodegradagarriak diren material berriekin berrikuntzak egiteko. “Teknologian eta pertsonalean inbertitzen jarraitzen dugu, azken produkturik onena eta iraunkorrena lortzeko eta Espainian eta mundu osoko gainerako herrialdeetan banatzen jarraitzeko”, amaitu du Mendizabalek.
SPRI Taldeak euskal enpresen I+G bultzatzen du tresnekin, aktiboekin, laguntzekin, lantalde eta aliantzekin, ikerketa sustatzeko eta teknologia berriak sortzeko. Elkartek, Emaitek edo Hazitek bezalako I+Grako laguntza programak kontsulta itzazu.
