Pertsonek euren denboraren % 67 etxean igarotzen dute, eta ehuneko horrek eskatzen du etxebizitzak egungo eta etorkizuneko premietara egokitzea eta bizi-kalitatea areagotzen lagunduko duten teknologia berriak horietan integratzea. Helburu horrekin, Euskadiko Arkitektura Institutuak ‘Alokabizi: alokairu sozialeko etxebizitza babestuaren eredu berri baterantz, zerbitzu publiko gisa’ jardunaldia hartuko du asteazkenean. Jardunaldiaren antolatzailea Eusko Jaurlaritzako Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraio Saila da, eta Alokabide sozietate publikoak kudeatzen duen parkeko alokairu-erregimeneko etorkizuneko etxebizitza sozialen eredua azalduko da bertan. Jardunaldi horien paraleloan, etxebizitzaren arloko Estatuko zuzendari nagusiek Next Generation EB funtsen hedapenaz hitz egiteko bilera egingo dute.
Esparru estrategiko horrek 3 ardatz, 9 ikerketa-lerro eta 27 ekintza estrategiko ditu, eta eraikuntzaren, ingeniaritzen, telekomunikazioen, ikasketen edo berrikuntzaren munduko 90 bat pertsona biltzen dituzten 30 lantalde. Bizi (etxebizitza jasangarriak), konektatu eta elkarrekin bizi atal nagusietan eragina duten proiektuetan ari dira lanean guztiak, eta 2021-2023 Etxebizitzaren Gida Planak, bizigarritasunari buruzko dekretu berriak eta 2022-2036 Euskadiko Etxebizitzaren aldeko Itun Sozialak ezarritako helburuei erantzungo diete lankidetza publiko-pribatuaren bidez.
Jardunaldien inaugurazio-ekitaldian, Pedro Jauregui Etxebizitzako sailburuordeak hau adierazi du: “uste dugu Alokabiziren bidez eraikuntzaren sektorean berrikuntza sustatzeko liderrak izan gaitezkeela, gure esparrutik gizarte gisa ditugun erronka nagusiekin bat egiteko; Euskadik, datorren hamarkadan, hainbat trantsizio paralelori egin beharko die aurre etxebizitzaren arloan: etxe jasangarriak, digitalizazioaren bidez adimendunak, lortzea, eta, gainera, etxebizitza publikoaren arloan, pertsonei euren garapenerako aukerak sortzeko aukera eman diezaieten”.
Gaur egun Alokabidek kudeatzen dituen 16.000 etxebizitzetatik 8.400, erdia baino gehixeago, Eusko Jaurlaritzaren bizitegi-eraikinetakoak dira. Hasierako diagnostikoaren arabera, horien % 67k birgaitzeko erdi-mailako esku-hartzea behar dute, % 15ek esku-hartze altua eta % 2k behar dute esku-hartze integrala.
Eredu jasangarriagoa eta digitalagoa, eta balio soziala emango duena
Alokabizik etxebizitza malguen, osasungarrien, erosoen, irisgarrien eta naturalizatuen aldeko apustua egiten du. Gaur jakitera emandako aurrerapenen artean, jasangarritasunaren eta energia-efizientziaren aldeko neurriak nabarmentzen dira. Alokabideren 81 sustapenek dituzte jada energia berriztagarriak (zortzik mikrosorkuntza bidez, 68k eguzki-energia termiko bidez eta bostek fotovoltaiko bidez). Urtean, eta modu jasangarrian, 1,4 eta 1,8 kwh arteko energia berriztagarria ekoiztea lortzen ari dira, eta hori 110.000 eurotik gorako gutxi gorabeherako aurrezkia litzateke (451 familiek egindako gastuaren parekoa).
Digitalizazioaren eta energia-efizientziaren arloan, Alokabide AUGE sistemaren ezarpena sustatzen ari da. Energia norberak kudeatzeko tresna bat da, etxean bizi diren pertsonek kontsumoak eta ordainketak kontrola ditzaten. Egongelan kokatutako pantaila baten bitartez kontsumoak ezagutu, eraikineko gainerako batez bestekoekin alderatu, ordainketak egin eta eguneroko bizimoduan energia-efizientziari buruzko aholkuak jaso ditzakete. Tresna hori Donostiako 91 etxebizitzatan instalatu zuten lehenbiziko aldiz 2009an, eta orain jada 1.446k etxebizitzak dute Euskadi osoan.
Gainera, sistema utilitate berriak sartzen ari da, besteak beste, etxeetan zundak instalatzea hezetasun-maila eta tenperatura identifikatzeko, modu horretara eraikinaren portaera termikoa ulertu ahal izateko eta birgaitze-beharrak eta energia-efizientziaren maximizazioa aurreikusteko. Bestalde, AUGE sistemaren bitartez, Alokabidek energia-pobretasuna detektatzeko eta horri aurre egiteko programa bat du. Programa horren bidez egoera horretan dauden bizikidetza-unitateak identifikatu daitezke egoerari aurre egiteko laguntza emateko –Eusko Jaurlaritzak 1,5 milioi euro bideratu ditu berokuntza zentrala duten eraikinetan, prezio altuen egungo testuinguruan, zailtasunak dituzten familiei laguntzeko–.
Epe erdira, sistema aldatu egingo da eta biki digitala sortuko da. Etxebizitzak digitalizatzeko software hori eraikinen 3D ereduetan oinarritzen da, eta horiei buruzko informazio guztia eskura daiteke ordenagailu baten bitartez. Aurrerapen horrek erraztu egingo du erabakiak ikuspegi tekniko eta sozialetik hartzea.
Era berean, Alokabizik hainbat proiektu ditu, esate baterako, eraikinetako eremu komunak, bizilagunen arteko harremanak sustatuko dituzten baratze edo gune berdeen bidez, naturalizatzea sustatzeko gida bat sortzea; edo soluzio teknologikoak sustatzea irisgarritasun unibertsala ahalbidetzeko, adibidez ikusmen urriko pertsonentzat egokitutako sukaldea.
Etxebizitzaren arloko Estatuko arduradunen bilera
Jardunaldi horien paraleloan, etxebizitzaren arloko Estatuko zuzendari nagusien bilera egingo da. Bilera hori Garraio, Mugikortasun eta Hiri Agenda Ministerioak sustatu du eta gaur egingo da Euskadiko Arkitektura Institutuan bertan. Lurraldeetako etxebizitza-politiken arduradunek autonomia-erkidegoetan birgaitzearen hedapenean, etxebizitzen eta bizitegi-eraikinen energia-efizientziaren ikuspegitik, egindako aurrerapenak aztertuko dituzte. Jarduketak Next Generation EB funtsek sustatzen dituzte Gobernu zentralaren Suspertze eta Erresilientziarako Mekanismoaren esparruan.
