Turismo, Merkataritza eta Kontsumoko sailburu Javier Hurtadok agerraldia egin du gaur Eusko Legebiltzarreko Merkataritza, Turismo eta Kontsumo Batzordean, Turismo eta Merkataritza Plan Estrategikoa 2030 azaltzeko. Sailburuak hamarkada honetako turismoaren eta merkataritzaren erronkei aurre egiteko ibilbide-orri gisa aurkeztu du Estrategia. “Bi sektore elkarren artean erlazionatuta daude, baina oso egoera desberdinetatik abiatzen dira eta erantzun desberdinak eskatzen dituzte”.
Sailburuak azaldu duenez, turismoa, “une zail hauetan”, motor garrantzitsua da euskal ekonomiarentzat, modu iraunkor eta jasangarrian hazten ari baita, desestazionalizaziorako eta lurralde osoan zehar fluxuak mugitzeko joerarekin. “Hala izaten jarrai dezan eta etorkizunean izango duen eragina zabal dezan lan egingo dugu, turismo-eredu jasangarri, errespetuzko, orekatu eta lehiakor batetik abiatuta. Eta 2030erako Turismo eta Merkataritza Estrategiarekin ere euskal merkataritzaren eraldaketa sakonari aurre egin behar diogu, kontsumo-ohiturak eta eraldaketa digitala, ingurumenekoa eta sozioekonomikoa aldatzeko erronka handiko une honetan. 2030erako Turismo eta Merkataritza Estrategiak bi sektore desberdin baina zeharkakori ematen dizkie erantzunak, ondokoak ekarri dituztenak: EAEko BPGaren % 18 eta Euskadiko enpleguaren % 25 (240.000 familia baino gehiago zuzenean enplegatuak)”.
Turismoaren Euskal Estrategia 2030
2030erako Turismoaren Euskal Estrategiaren ezaugarria da Euskadik konpromiso irmoa duela turismo jasangarriarekin, bere hiru alderdietan: ingurumena, gizartea eta kultura, eta ekonomia. Horretarako, Estrategiak 4 ardatz, 16 ildo estrategiko eta 32 proiektu ditu oinarri. Palanka-ardatzak helmuga, industria, marketina eta gobernantza dira.
Helmuga 4 ildo estrategikoren inguruan hedatzen da: lurraldearen garapen jasangarrirako mekanismoak formulatzea, aktibo turistikoak indartzea, produktu turistikoak garatzea eta balioan jartzea, eta bisitariarekiko arreta eta elkarreragina hobetzea.
Industria, 4 ildo estrategikorekin, EAEko turismo-enpresen sareari emandako babes etengabean datza, eraldaketa digitalaren eta berrikuntzaren aldeko apustuarekin; enpresa-garapena, ekintzailetza eta inbertsioak sustatzearekin; jasangarritasuna, erantzukizuna eta etika integratzearekin; eta, azkenik, talentua erakartzearekin, atxikitzearekin eta garatzearekin.
Marketina, Euskadiko Marketin Turistikoaren Estrategiarekin batera, lurraldearen irudia eta marka sendotzean oinarritzen da. Gainera, sustapena 2 publikorengana bideratzen da. Alde batetik, merkaturatzaileak eta bitartekariak, eta, bestetik, azken publikoa, merkaturatze- eta sustapen-segmentatuaren eta xede-publikoaren interesetara egokitua.
Gobernantza funtsezkoa da lurraldeko turismo-jardueraren lidergo partekatuan, lau jarduera-ildoren bidez. Lehenik eta behin, turismo-gobernantzaren eredua finkatzea. Horretan, zeregin garrantzitsua dute Europako funtsek helmuga eraldatzeko motor gisa, eta funts horiek dagoeneko 86 milioi eman dizkiote Euskadiri turismoaren arloan. Bigarrenik, sareetan parte hartzea eta aliantza estrategikoak indartzea. Hirugarrenik, arauak sinplifikatzea eta garatzea. Eta laugarren ildoa, Euskadiko Adimen Turistikoaren Sistemaren bilakaera eta etengabeko hobekuntza, SIT izenez ezagutzen duguna. “Euskadin garatu eta inplementatu dugu, punta-puntako proiektu integral gisa, errealitate bihurtu dena eta 2022an aurkeztu duguna. Eredu hori ezagutza kudeatzeko tresna gisa finkatu behar dugu, erabakiak hartzen laguntzeko, bai sektorean, bai administrazio publikoetan”.
Elementu horiek guztiek etika turistikoarekin zerikusia duen eta Euskadiko Turismoaren Kode Etikoan bat egiten duen beste bat dute, ez garrantzi gutxiagokoa. Kode hori Turismoaren Mundu Erakundeak bermatu du, eta Euskadi aitzindaria izan da. Dagoeneko 620 enpresak baino gehiagok egin dute bat prestakuntza- eta auditoretza-prozesu zorrotz baten ondoren. Sailburuak azaldu duen bezala, erakunde askok ezarri nahi dute kode hori, eta horietako batzuek laguntza eskatu diote Turismo Sailari. Izan ere, aste honetan Japoniara egingo duten bidaia instituzionalean, “Basque Week Japan” ekimenaren harira, Turismoaren Kode Etikoa izango dute ardatz nagusi.
Merkataritza 2030 Merkataritzaren Euskal Estrategia
Merkataritza erronkei aurre egiten ari da, 3 trantsizio hartzen dituen testuinguru batean, ingurumenekoa, soziodemografikoa eta digitala, kontsumo-ohituretan izandako aldaketek markatuta, eta omnikanalitatera, berrikuntzara eta baliabideen digitalizaziora jotzen du.
Merkataritza 2030 estrategia apustu argia da merkataritza berritzailea, digitala, lehiakorra eta jasangarria lortzeko. Merkataritza hori 14 ekimenetan eta merkataritza-trantsizio berri baterako 6 eraldaketa-bektoretan oinarritzen da. Aipatutako lehenengo bi bektoreak eraldaketa horren xede diren espazioak dira: enpresa eta hiri-eremua.
“Hiri-ekonomiaren kontzeptu berri baten alde egiten dugu, hiriko begirada estrategikoa nahi dugun merkataritza-ereduarekin integratuz. Ikerketek erakusten dutenez, hirien jasangarritasunak merkataritzaren, ostalaritzaren eta lotutako beste zerbitzu batzuen onurak hobetzen laguntzen du. Hiri gizatiarragoak, eraginkorragoak eta jasangarriagoak egiteak eragina du, halaber, merkataritzak gure herri eta hirien kohesioan duen rola sendotzen”.
Hirugarren bektorea giza kapitala da, pertsonak aldaketaren eragile gisa. “Aldaketa disruptiboko une honetan, sakondu egin behar dugu gaitasunen, adinaren eta belaunaldien arteko erreleboaren kudeaketan eta enpleguaren kalitatean”.
Laugarren bektore gisa ezagutzaren kudeaketa dago, berrikuntza bultzada eraldatzaile gisa hartuta. Eta horretan funtsezkoa da Merkataritzaren Euskal Behatokiaren zeregina, “etengabe egokitu eta hobetu behar baitugu. Kontsumitzaileen portaera sozial eta komertzialaren informazio-aztarna ezagutzeak lagundu egin behar digu politika komertzialak egokitzen”.
Eta ezagutzaren kudeaketa merkataritza-berrikuntzako Hub berri batean ere garatzen da. Hub horrek ekosistema bat sortzeko balio du, ekintzaileak, ingeniaritzak, erakundeak eta garapen-sozietateak edo prestakuntza merkataritza-berrikuntzako proiektuen inguruan konektatuz.
Eta, horretarako, beharrezkoa izango da komunikazio berri bat, Estrategia honen bosgarren bektorea, sektorearen gaztetzea eta eraldaketa erraztuko duen irudi berri bat emango duten komunikazio-kode eta -edukiak sortuz.
Azkenik, seigarren bektorea, turismoan bezala, gobernantzari dagokio. Lehenik eta behin, beharrezkoa da euskal merkataritza arautzeko esparru espezifiko eta eguneratu bat. Merkataritza elektronikoaren, digitalizazioaren eta jasangarritasunaren gorakadaren aurreko esparru arautzaile bat dugu, funtsezko alderdi gisa. Legegintzaldi berri baten esparruan eta epe luzerako ikuspegiarekin, kontsumo-ohituren aldaketetara egokitutako legedi berri bat landu behar da.
Bigarrenik, eraldatzen ari den sektore bati laguntzeko funtsezko elementua merkataritzaren zuzendaritzarako Sailaren baliabideak indartzea eta optimizatzea da. “Horiek indartuz bakarrik ireki daitezke alternatiba errealistak kudeaketa-eredu ausart eta berritzaile bati. Kontua ez da soilik estrukturalki zeharkakoak diren laguntzak izatea, besteak beste merkataritzako bulego teknikoak, federazioak, elkarteak edo ganberak, baizik eta egiturari erakunde nahikoa ematea Merkataritza 2030 estrategia modu fidagarrian, anbiziotsuan eta merkataritza-sektoreak behar duen benetako espiritu eraldatzailearekin aplikatzeko”.
