- Iaz 2021ean baino % 5,6 etxeko ontzi gehiago bidali ziren birziklatzera, eta produktu edo ontzi berriak ekoizteko lehengai bihurtu ziren
- Herritar bakoitzak 34,9 kg ontzi bereiziz lagundu zuen 2022an, haiek edukiontzi eta paperontzi hori eta urdinetara eramanda, ondoren birziklatu ahal izateko
- Gaur egun, birziklatu ahal izateko, 25.040 edukiontzi hori eta urdin daude Euskadin
Ontziak birziklatzearen bidez ekonomia zirkularrari egiten zaion ekarpena sendotzen ari da euskal herritarren artean, eta, horri esker, gero eta ontzi gehiago lehengai berri bihurtu ahal izango dira, horietatik abiatuta beste produktu batzuk sortzeko, besteak beste ehunak, hiri-altzariak, hodiak eta ontzi berriak. Izan ere, 2022an, Euskadin, birziklatzeko instalazioetara 84.178 tona etxeko ontzi «plastiko, metal, brik eta paper eta kartoizkoak» bidali ziren birziklatuak izateko eta bizitza berri bat emateko; aurreko urtean baino % 5,6 gehiago.
Material motaren arabera, birziklatutako 84.178 tonetatik, 35.538 tona plastikozko ontziak izan ziren; 37.834, papera eta kartoia; 10.103, metalezko ontziak; eta 702, zurezkoak.
Birziklatutako ontzien guztizko tonetatik, 73.939 herritarrek kaleko edukiontzi hori eta urdinetan eta jende asko biltzen den guneetan (parke tematikoak, aireportuak, futbol-estadioak, bulegoak eta tabernak eta jatetxeak) jarritako koloretako paperontzietatik zetozen. Gainerako kantitatea hondakin-frakzioaren plantetatik berreskuratzea lortu zen, non iristen diren bereizi gabeko hondakin mota guztiak.
Izan ere, herritarren inplikazioa funtsezkoa da birziklatze-prozesurako. Herritarrek beren etxeetan eta beste leku batzuetan egiten duten bereizketa industria-prozesu luze baten lehen urratsa da, eta, horren ondorioz, birziklatze-instalazio batean amaitzen da, hondakinak lehengai berri bihurtzen dituena. Horrela, 2022an, euskaldun bakoitzak 34,9 kilo plastikozko ontzi, lata, brik eta paper eta kartoi bereizi zituen birziklatu ahal izateko. Datu horiek bat datoz nazioko eta ingurumeneko legeria berriak ezartzen dituen helburuekin, herritarrek egiten duten bereizketaren kantitatea eta kalitatea hobetzeko.
Horregatik, eta birziklatzeko bereizteko ohitura hori oso finkatuta dagoen arren, helburua da urtero Euskadiko herritarrek gehiago eta hobeto egitea. Horretarako, funtsezkoa da azpiegiturak eta zerbitzuak izatea zeregin hori errazteko, besteak beste kalean dauden 13.031 edukiontzi horiak eta 12.009 edukiontzi urdinak (2021ean baino 365 edukiontzi gehiago), eta beste espazio batzuetan dauden koloretako 1.000 paperontzi baino gehiago.
Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Jasangarritasuneko sailburuorde Amaia Barredok nabarmendu duenez, “Euskadiren helburua ekonomia zirkular baterantz eraldatzea da, birziklatutako eta ekoizpen-kateetan berriro sartutako material kopurua handitzea ahalbidetuko diguna, eta, horrela, hondakinen sorrera, hondakindegietan ezabatzea eta naturako lehengai primarioen erauzketa mugatzea”. Barredoren arabera, “herritarren eta enpresen zeregina funtsezkoa da berotegi-efektuko gasen emisioak murrizteko, biodibertsitatea mantentzeko eta kanpoko herrialdeekiko mendekotasun txikiagoa duen lurralde bat sortzeko helburuak lortzeko”. Birziklatuz, gure ekonomiari, gure osasunari eta gure planetari laguntzen diegu.
“Argi dugu gure helburu nagusietako bat euskal herritarrengana hurbiltzea eta birziklatzea erraztea dela. Horregatik, hainbat ekimen egiten ditugu ontzien gaikako bilketa etxetik kanpo denbora pasatzen den lekuetara eramateko. Horren adibide dira ‘Birziklatze Bidea’ osatzen duten 42 aterpetxeak, birziklatzeak eta ingurune naturalean hondakinak ez uzteak duen garrantziaz erromesak kontzientziatzeko; 600 kubo eta paperontziak, 190 egoitza, eguneko zentro eta eskualdeko zaharren etxeetan instalatuak; eta 620 ontzi eta paperontziak, 130 ikastetxe eta kiroldegitan banatuak”, adierazi du Fernando Blázquezek, Ecoembeseko Euskadiko gerenteak. “2022an RECICLOS birziklatze-proiektua sustatzen jarraitu dugu, edarien plastikozko botilen eta laten birziklapena sustatzeko, eta Donostiako, Bilboko eta Basauriko 572.000 herritar baino gehiagorengana iritsi gara”, gaineratu du Blázquezek.
Horrela, Euskadiren ekarpenari esker, iaz 1.627.313 tona ontzi bidali ziren birziklatze-instalazioetara estatu mailan. Era horretan, 21,46 milioi m3 ur eta 6,72 milioi MWh energia kontsumitzea aurreztu zen, atmosferara 1,69 milioi tona CO2 isurtzea saihesteaz gain. 2022an ere nabarmentzekoa da merkatuan jarritako plastikozko etxeko ontzien % 20k material birziklatua erabili zutela, modu horretan zirkulartasuna sustatuz.
