Lanbideren prestakuntza-beharrak aztertu eta hautemateko Aholku Batzordeak gaur egiaztatu egin du Euskadiko biztanleria okupatuaren kualifikazioa handitu egin dela. Hala ere, azpimarratu du beharrezkoa dela enpresek trantsizio handien aurrean behar dituzten profiletara egokitzea, eta, horretarako, prestakuntza intentsiboa eta etengabea eman behar da, Euskal Enplegu Legean jasota dagoen bezala. Lege hori abenduan onartuko da Legebiltzarrean.
Batzorde hori legegintzaldi honetan berraktibatu da eta aldian-aldian biltzen da. Enplegu-politika aktiboak eraldatzeko foro gisa sortu da, eta Lan eta Enplegu Saileko eta Lanbideko ordezkariez gain, Hezkuntza eta Ekonomia Garapen Sailetako arduradunek eta enpresa-erakundeetako eta sindikatuetako ordezkariek hartzen dute parte.
Gaur egindako bileran, Aholku Batzordeak azken urtean lan-merkatuari eragin dioten aldagaiei egindako azterketa zehatzaren berri eman du. Aldi horretan, Gizarte Segurantzako afiliazioaren hazkundeari kontratazio mugagabearen % 148ko hazkundea gehitu zaio, eta, ondorioz, lan-erreformaren ondorioz kontratu-kopuruaren murrizketa globala. Gainera, ikasketak amaitu dituen biztanleriari buruzko inkestaren emaitzak eta etorkizuneko prestakuntza-beharrak azaldu dira, eta Lanbide Heziketako eta unibertsitateko titulua nahiz Lanbidek berak egiaztatzen dituen lanbide-ziurtagiriak dituzten ikasketak amaitu dituzten pertsonen laneratze-adierazleen azterketaren ondorioak eman dira.
Hona hemen ondorio horiek:
- Hobekuntza Biztanleria Okupatuaren Kualifikazioan: Oro har, joera positiboa ikusten da Euskadiko biztanleria landunaren kualifikazioan 2017tik. Unibertsitateko eta Lanbide Heziketako ikasketak dituzten pertsonen kopuruak nabarmen egin du gora.
- Hazkundea Unibertsitate-hezkuntza duten pertsonen biztanleria landunaren artean: % 13ko igoera nabarmentzen da unibertsitate-hezkuntza duten pertsonen kopuruan, 2017. urtearekin alderatuta. Lanbide Heziketa duten pertsonen hazkundea: Unibertsitateko hezkuntzaren kasuan bezala, Lanbide Heziketa duten pertsonen kopurua % 10 gehitu da 2022an 2017aren aldean.
- Jaitsiera Lehen Hezkuntza duten pertsonen artean: Landunen kopurua jaitsi den hezkuntza-talde bakarra lehen hezkuntza dutenena izan da, 22.505 pertsona gutxiago izan baitira 2022an 2017. urtearen aldean.
- Kualifikazio-kontzentrazioa arlo espezifikoetan: Bai unibertsitate-hezkuntzan, bai Lanbide Heziketan, kontzentrazio esanguratsua ikusten da jakintza-arlo espezifikoetan lan egiten duten pertsonen artean. Unibertsitate-hezkuntzaren kasuan, % 50 21 arloetatik 5etan bakarrik kontzentratzen da, eta Lanbide Heziketan, berriz, % 23 Mekanikan, Elektronikan eta Bestelako Prestakuntza Teknikoan.
- Ezagutza-arloetako aldakuntzak: Ezagutza-arlo espezifikoetan lan egiten duten pertsonen bilakaera aztertzean, ikusten da batzuek beherakadak izan dituztela, hala nola kimika-, fisika-, geologia- eta matematika-zientziek unibertsitarioen kasuan, edo saneamendu- eta segurtasun-zerbitzuek unibertsitarioetan eta lanbide-heziketan; beste batzuek, berriz, hazkunde nabarmena izan dute, hala nola trebetasun eta zerbitzu pertsonalak eta biologia, biokimika eta ingurumena unibertsitatekoen kasuan, eta zuzenbidea edo gizarte-zientziak eta portaera-zientziak LHn.
- Egresatu-kopuruaren bilakaera: Azken hiru urteetan, unibertsitateko graduatu-kopuruak behera egin du, baina % 5,3ko igoera egon zen 2022an 2019arekin alderatuta. Hala ere, 2015eko promozioa baino % 1,6 txikiagoa izaten jarraitzen du. LHn, aldiz, nabarmentzekoa da graduatuen kopuruak etengabe egin duela gora 2017tik, gorakada esanguratsua izan baitu 2021ean, pandemiaren aurreko zifrak gaindituta. Lanbide-arloen artean desadostasunak daude.
- Ikasketak amaitu dituztenen gehikuntzari dagokionez portaera onena duten lanbide-arloak honako hauek dira: Osasuna, Fabrikazio Mekanikoa, Elektrizitatea eta Elektronika, Informatika eta Komunikazioak, eta Instalazioa eta Mantentzea. Unibertsitateetan Hezkuntza eta Gizarte eta Portaera Zientziak nabarmentzen dira.
- Ikasketa-eremuaren eta enpleguaren arteko harremana: zenbait jakintza-alorrek, hala nola Arkitekturak eta eraikuntzak, Ingeniaritzak eta Osasunak, langabezia-tasa txikiagoak dituzte eta bat datoz okupazioaren eta prestakuntzaren artean; beste batzuek, berriz, Kazetaritzak eta Giza Zientziek, esaterako, langabezia-tasa handiagoak dituzte eta beren prestakuntzarekin lotutako lanetan gutxiago sartzen dira. Energia eta Ura, Fabrikazio Mekanikoa eta Nekazaritza LHn daude langabezia-tasa txikienak. Ostalaritza, Informatika eta Komunikazioak, Instalazioa eta Mantentzea, eta Fabrikazio Mekanikoa dira ikasketen eta enpleguaren artean harreman handia duten lanbide-arloak.
- Zenbait arlotako laneratze-emaitzen eta egresatuen kopuruaren bilakaeraren arteko desadostasunak: Ingeniaritzak eta Arkitektura eta Eraikuntza. Laneratze-adierazleetan (langabezia-tasa, enplegu egokitua) emaitza onenak lortu arren, egiten duten parte-hartzaileen kopurua gero eta txikiagoa da. Aitzitik, Hezkuntza langabezia-tasarik txarreneko esparruetan sartzen da, eta horixe izan da, hain zuzen ere, ikasketak amaitu dituzten pertsonen kopururik handiena izan duen alorretako bat. Lanbide Heziketan nabarmentzekoa da Fabrikazio Mekanikoa eta Nekazaritza arloan egresatutako parte-hartzaileen goranzko bilakaeraren eta laneratze-adierazleen arteko erlazioa.
- Erlazio nabarmenak hautematen dira titulazioek Euskadiko enpresei langileak eskaintzeko duten gaitasunaren eta profil horien eskariaren artean.
- Unibertsitateetan, Erizaintzan, Ingeniaritza Elektrikoan, Industria Ingeniaritza Elektronikoan, Biokimikan eta Biologia Molekularrean eta Matematikan, informazioaren baliozkotze gurutzatuan, titulazio bakoitzean aztertutako lanbideren bat aztertutako bigarren mailako informazio-iturrietan agertzen da.
- LH Nekazaritzan, Jarduera Fisiko-Kiroletan, Elektrizitatean eta Elektronikan, Fabrikazio Mekanikoan, Osasungintzan eta Kimikan, informazioaren baliozkotze gurutzatuan, titulazio bakoitzean aztertutako okupazioren bat aztertutako bigarren mailako informazio-iturrietan aipatzen da.
- Harreman gurutzatuak:
- Turismoa: Turismoaren sektorea nabarmentzen da oso enplegu-tasa baxua duelako, unibertsitateko ikasketak amaitu dituztenentzat, Lanbide Heziketakoentzat (LH) eta Profesionaltasun Ziurtagirientzat (PK). Horrek erronka esanguratsua adierazten du pertsonen enplegagarritasunari dagokionez.
- Portaera ona Lanbide Heziketan eta Lanbide Heziketan: Aitzitik, Fabrikazio Mekanikoa eta Jarduera Fisikoak eta Kirolak bezalako lanbide-arlo batzuek emaitza onak erakusten dituzte, bai Lanbide Heziketako bai Lanbide Heziketako langabezia-tasetan. Gainera, arlo horiek zerikusia duten enplegu-tasa positiboak dituzte, bai lanbide-heziketan, bai lanbide-heziketan. Horrek enplegu-aukerak iradoki ditzake arlo horietan, eta alderdi hori baliozkotu egin beharko litzateke, arreta eremu horietan jarriz.
- Arte grafikoak: Arte Grafikoen kasuan, langabezia-tasa handia ikusten da, bai Lanbide Heziketan, bai Lanbide Heziketan, eta horrekin lotutako enplegu-tasa txikia. Horrek arlo horretan laneratzeko erronkak iradokitzen ditu.
- Segurtasuna eta Ingurumena: Lanbide-arlo honetan emaitza onak lortu dira profesionaltasun-ziurtagiriak dituzten pertsonen laneratzean, baina ez LHn. Horrek bi kalifikazio mota horien arteko aldeak adieraz ditzake prestakuntza-programen eraginkortasunari dagokionez.
Informazio gehiago: https://futurelan.eus/eu/?lang=eu
